In hoeverre zijn cold case teams nuttig?
Er zijn in Nederland 1500 cold cases. Onopgeloste zaken waarop minimaal 12 jaar gevangenisstraf staat. De politiekelders staan vol dozen met dossiers. Hiervan worden maar 130 zaken onderzocht door de zogenaamde cold case teams. Dat is maar een klein deel van alle zaken.
Elke politie-eenheid in Nederland is verplicht om een cold case team te hebben. We hebben in ons land dus 10 cold case teams. Op papier hoeven er per team maar drie mensen werkzaam te zijn.
Eind vorig jaar zijn er kamervragen gesteld over de teams. Moeten de cold case teams niet worden voor vervangen voor elite-teams met meer expertise? Kunnen we dan niet meer zaken oplossen en meer bereiken? De Minister van Justitie en Veiligheid vindt dit onnodig.
Het succes van de cold case teams is niet gemakkelijk te achterhalen. Er zijn geen registraties gemaakt van alle doorbraken. Woordvoerder van het cold case team, Bernhard Jens onderschrijft dit. Toch benadrukt hij dat er met enige regelmaat een zaak wordt opgelost. Hoeveel dat er dan zijn, kan hij niet zeggen.
Als een zaak wordt opgelost dan horen we het meestal doordat de media er groot mee uitpakt. In deze tijd zijn de technieken veel verder ontwikkelt waardoor de kans op een doorbraak steeds groter wordt. ‘We kunnen nu sporen onderzoeken waarvan ze twintig jaar geleden dachten dat ze onbruikbaar waren,’ vertelt criminoloog Ilse van Leiden.
Behalve dat het oplossen van een zaak van maatschappelijk belang is, is het ook van groot belang voor de nabestaanden. ‘Uit mijn onderzoek is gebleken dat één op de drie cold cases alsnog wordt opgelost,’ vertelt Van Leiden. ‘Dat is voor mij een aantal dat zeker de moeite waard is. Al lossen we maar één zaak op. Het zijn zulke heftige zaken. Het zijn geen fietsendiefstallen.’
Wat is er gebeurd? Dat is dé vraag die nabestaanden bezig houdt. Praten met lotgenoten kan troost bieden. Maar een platform daarvoor was er tot voor kort niet. Wicky van der Meys heeft begin dit jaar de Facebookpagina Nabestaanden Moord opgericht. Dit naar aanleiding van de moord op haar vader in 2002. De dader is niet bekend. Praten met lotgenoten biedt haar troost.
Wicky is erg tevreden met het contact tussen haar en het cold case team, maar dat is niet altijd zo geweest. ‘Er zijn wat fouten gemaakt in het begin waardoor mijn vertrouwen geschaad was. Inmiddels is mijn vertrouwen terug en ben ik hartstikke blij met ze. Ze hebben alles uit de kast gehaald. Ik kan niks bedenken wat ze niet hebben gedaan.’
In de kamervragen die zijn gesteld, werd er gepleit voor elite-teams. De vragen werden gesteld na aanleiding van een artikel van criminoloog Peter van Koppen. ‘Een uitgebluste rechercheur die wacht op een tip,’ noemt hij een cold case team. Woordvoerder van de politie Bernhard Jens is het daar niet mee eens. ‘Het is een team vol gemotiveerde rechercheurs die zaken willen oplossen. Daar zitten alles behalve uitgebluste rechercheurs bij die na hun pensioen maar besluiten om het cold case team te versterken.’