Een politieke avond georganiseerd door Windesheim, voor Windesheim. Leuk en interessant, maar voor studenten journalistiek ook een goede mogelijkheid om aan de slag te gaan! Debatterende politici die van alles zeggen en beweren, maar: is dat allemaal wel waar? Tijd voor een factcheck met studenten journalistiek!
Vanaf vier uur begeven zes jonge journalisten op de plek waar het allemaal gebeurt. Verschillende interviews met (aspirant) Kamerleden en korte debatsessies domineren de avond. En natuurlijk het hoogtepunt: een lang interview met minister van financiën Jeroen Dijsselbloem.
Opdracht: Luister naar wat deze politici te zeggen hebben en luister vooral goed naar de feiten die zij noemen. Klinken die als de waarheid of zet je er je vraagtekens bij? Kort na zeven uur maakt de groep de balans op: meer dan 24 uitspraken zijn genoteerd om te checken.
Onder leiding van docenten Henk Jan Karsten en Thomas Boeschoten kijken de studenten naar de feiten die op het bord staan. Een aantal voorbeelden:
‘60 à 70 procent van de Nederlandse handel is met Eurolanden’ – Jeroen Dijsselbloem
‘Vorig jaar kwamen er 58.000 vluchtelingen naar Nederland’ – Jeroen Dijsselbloem
‘Het leenstelsel vergroot de sociale ongelijkheid’ – Ilse Smit (Partij voor de Dieren)
‘Er is nog nooit een partij geweest met de Kamermeerderheid’ – Jeroen Dijsselbloem
Pas toen de studenten daadwerkelijk wilden gaan checken liepen zij tegen eenaantal vragen aan. Neem bijvoorbeeld de tweede uitspraak van minister Dijsselbloem. Het lijkt een goed checkbare uitspraak, maar weet je daadwerkelijk welke vluchtelingen hij bedoelt? Zijn het echt de
bootvluchtelingen? Of zijn het ook vluchtelingen die hier komen voor een beter economisch perspectief? Gaat het om mensen die hier echt de grens oversteken of gaat het om de aanvragen voor een verblijfsvergunning? Het zijn allemaal dingen waar je als journalist rekening mee moet houden als het gaat om zo’n feit.
Een aantal van de feiten die de groep had verzameld was zeker te checken. Zo is 72% van de Nederlandse handel met Eurolanden en kwamen er in 2015 bijna 57.000 asielzoekers naar Nederland (maar zijn dit wel allemaal vluchtelingen?).
Het checken van feiten op zo’n avond blijkt dus eigenlijk heel lastig. Het gaat erom dat je de context en de bedoeling achter een uitspraak weet. Bij onduidelijkheid over een uitspraak is het van groot belang dat je doorvraagt en blijf vooral volhouden, want journalisten zijn toch nog altijd de waakhond van de democratie!
Ciara van Wingaarden
