De eerste vijf jaar van mijn leven woonde ik in plaats van een huis op een klein binnenvaartschip op het water. Veel kan ik mij hier niet van herinneren. Ik heb alleen wat vage herinneringen van de kleine huiskamer waar ik woonde met mijn ouders en grote broer, en het uitzicht van de binnen rivieren van Nederland. Je kunt zeggen dat het varen in de bloed van onze families zit; de ouders van mijn vader voeren en de ouders van mijn moeder ook. 20 jaar later is mijn vader nog steeds schipper en is mijn broer stuurman geworden. Door deze jaren heen heb ik de sector van de binnenvaart door heel veel verschillende ontwikkelingen zien gaan.
In de laatste jaren wordt er door de Nederlandse overheid steeds meer interesse getoond in de binnenvaart. Dit omdat er steeds meer wordt ingezien dat de binnenvaart één van de groenste en schoonste manier van vervoeren is. Volgens het Bureau Voorlichting Binnenvaart kan er op een klein binnenvaartschip 350 ton aan producten vervoerd worden. Dit aantal staat gelijk aan 14 vrachtwagens. Maar, het kon volgens de Nederlandse overheid nóg groener. Een aantal jaren geleden ontstond er daarom de Green Deal Zeevaart, Binnenvaart en Havens, waarin er afspraken werden gemaakt om deze sector emissievrij te maken. Dit betekende dat de Nederlandse binnenvaart moest aanpassen. En aanpassen betekent investeren. De kleine binnenvaartschepen moeten tegenwoordig aan veel nieuwe eisen voldoen, wat voor sommige schippers financieel niet haalbaar is. Een klein bedrijf kan zo, na jaren in bedrijf te zijn geweest, opeens opdoeken. De kleine binnenvaart dreigt hierdoor te verdwijnen.
Elke sector moet blijven veranderen en ontwikkelingen om de huidige markt bij te kunnen blijven. In de binnenvaartsector is dit niet anders en is er sinds de afgelopen 50 jaar heel veel veranderd. Kleine binnenvaartschepen moeten plaatsmaken voor grote nieuwbouwschepen uit China. Nieuw personeel dat aan de slag moet op een schip wordt uit Oost-Europa gehaald, in plaats van dat de zoon zijn vader opvolgt. Steeds minder families wonen met hun hele gezin op een schip en verhuizen naar de wal. Een zelfvarend, autonoom schip is een opkomend fenomeen, en elektrische aangedreven vervoer over het water wordt steeds meer gebruikt door grote Nederlandse bedrijven, zoals Heiniken en Campigna.
De binnenvaart verandert in een rap tempo. De personen die hier middenin zitten, zijn de schippers zelf. Wat doen deze veranderingen met deze schippers, van wie sommigen al jarenlang in het vak zitten? In deze webproductie praat ik met oud-schippers, een varend gezin, schippers in opleiding en anderen over hoe een ambacht kon veranderen van een klein familiebedrijf op een klein binnenvaartschip naar een grote onderneming met zelfvarende schepen.
Nu al benieuwd? Bekijk hier alvast de eerste video, een reportage van mijn eigen opa en oma die vertellen over hun leven op de binnenvaart.
